اگر اهل گشت‌وگذار در فضای وب هستید، حتما نام فناوری بلاک چین را تا امروز شنیده‌اید. یک تکنولوژی پیشرفته که با دنیای رمزارزها نیز پیوند عمیقی دارد. در واقع ارزهای دیجیتال یکی از محصولات این فناوری پرکاربرد است. برای آشنایی بیشتر با بلاک چین و قابلیت‌های بی‌نظیرش با ما همراه باشید.
فناوری بلاک چین چیست؟
بلاک چین یک پایگاه داده است که می‌تواند اطلاعات را ذخیره کند. مهمترین ویژگی این بستر اطلاعاتی، تغییرناپذیری داده‌ها است. پس از وارد کردن اطلاعات و ذخیره آن‌ها در بستر بلاک چین، دیگر امکان تغییر و حذف داده وجود نخواهد داشت.
فناوری بلاک چین بر پایه بلاک‌ها (Block) توسعه داده شده است. هر بلاک یک پایگاه داده کوچکتر است که داده‌ها را در خود جای داده و پردازش می‌کند. این بلاک‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند و فناوری بلاک چین را ایجاد می‌کند. کلمه چین (Chain) به معنای زنجیره است. اولین بلاک هر شبکه نیز جنسیس بلاک نام دارد.
داده‌های ارائه شده به فناوری بلاک چین وارد فرایندهای رمزنگاری می‌شوند و سپس به کدهایی جدید تبدیل خواهند شد. به همین دلیل به ارزهای توسعه یافته در بلاک چین رمزارز یا ارز رمزنگاری شده گفته می‌شود. این کار سبب می‌شود تا دریافت اطلاعات واقعی از طریق بررسی داده‌ها غیرممکن شود. از طرفی داده‌ها غیرقابل اصلاح و حذف است. در نتیجه اطلاعات برای همیشه در بلاک چین به صورت رمزنگاری شده حفظ خواهند شد تا فقط طرفین تراکنش بتوانند آن را مشاهده کنند.
ساختار غیرمتمرکز
دیگر ویژگی مهم بلاک چین، ساختار غیرمتمرکز آن است. غیرمتمرکز بودن به معنای عدم دسترسی و نفوذ سازمان‌ها یا اشخاص به اطلاعات تراکنش است. در دنیای بلاک چین تمام روابط معاملاتی توسط خریدار و فروشنده کنترل می‌شود و هیچ تیم فنی یا سازمانی نمی‌تواند اطلاعات را مشاهده کند یا تغییر بدهد.
برای درک بهتر این موضوع باید بدانید تمام سرویس‌های فعلی مثل نرم‌افزارهای پرداختی بانک‌ها، درگاه‌های پرداخت اینترنتی و کارت‌خوان‌ها سیستم‌هایی متمرکز محسوب می‌شوند. زیرا علاوه بر خریدار و فروشنده، سازمان‌ها و اشخاص دیگری مثل بانک، تیم پشتیبانی از سیستم، شرکت ارائه‌دهنده خدمات وب و … می‌توانند اطلاعات شخصی و مالی کاربران را مشاهده کنند و فرایندهای سیستم را با صلاحدید خودشان کنترل کنند.
فناوری بلاک چین تمام واسطه‌ها را حذف می‌کند. بدین ترتیب تنها فروشنده و خریدار از انجام یک تراکنش مالی باخبر خواهند بود و اطلاعات آن را در اختیار خواهند داشت. غیرمتمرکز بودن این تکنولوژی به همینجا ختم نمی‌شود. نکته جالب‌تر اینجاست که پس از تراکنش فروشنده هویت خریدار را نمی‌داند و خریدار نیز به واسطه آدرس بلاک چین نمی‌تواند هویت حقیقی یا حقوقی فروشنده را متوجه شود.
باید دقت داشت که فناوری بلاک چین تنها معطوف به دنیای رمزارزها و کریپتو نیست. ارزهای دیجیتال بخشی از قابلیت‌های بلاک چین را به ما نشان داده‌اند. از این بستر می‌توان برای ارائه خدمات مختلف اینترنتی استفاده کرد. در حال حاضر شرکت‌های زیادی تلاش می‌کنند تا خدمات ابری متنوعی را در بستر بلاک چین توسعه دهند.
بلاک چین چگونه کار می‌کند؟
بلاک چین یک فناوری غیرمتمرکز است و سازمان یا مرکزی برای ذخیره اطلاعات ندارد. اطلاعات به صورت رمزنگاری شده در کامپیوترها و سخت‌افزارهای اعضای شبکه ذخیره خواهد شد. هر شخصی با ارائه توان پردازشی می‌تواند به یک نود (Node) در شبکه تبدیل شود. نودها وظیفه ذخیره و پردازش اطلاعات را دارند. این نودها ممکن است در سراسر جهان پخش شده باشند.
فناوری بلاک چین بسترهای متفاوتی را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌کند. هر تیم توسعه می‌تواند بلاک چین اختصاصی خود را داشته باشد و فرایندهای خاصی را برای مدیریت شبکه طراحی کند. مهمترین فعالیت هر شبکه ماینینگ است. ماینینگ یا استخراج فرایند تولید بلاک‌های جدید و تامین امنیت شبکه است. برای استخراج بلاک‌ها باید تابع هش بلاک چین حل شود. تابع هش یک تابع یک طرفه است که با حل آن، تعدادی بلاک جدید در شبکه ایجاد می‌شود و به مشارکت‌کنندگان در این امر پاداش تعلق می‌گیرد.
فرایندهای ماینینگ متفاوت است. شناخته‌شده‌ترین روش که توسط شبکه بیت کوین نیز استفاده می‌شود، الگوی اثبات کار (PoW) است. در این فرایند نودها با تامین سخت‌افزار وارد فرایند استخراج شده و در ازای حل تابع هش پاداش دریافت می‌کنند. در چند سال گذشته الگوی اثبات سهام (PoS) نیز طرفداران بسیار زیادی پیدا کرده است.
مزایا و معایب فناوری بلاک چین
به طور خلاصه می‌توان مزایای فناوری بلاک چین را غیرمتمرکز بودن، رمزنگاری و ارائه روش‌ها و سیستم‌های جدید مالی دانست. مهمترین مشکل این فناوری نیز مقیاس‌پذیری و سرعت پایین پردازش در مقایسه با سرویس‌های متمرکز است. توسعه‌دهندگان این فناوری تلاش می‌کنند تا هر چه زودتر این معضل را برطرف کنند تا بلاک چین به محبوب‌ترین بستر پردازشی دنیا تبدیل شود.
بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند در سال‌های آینده فناوری بلاک چین بخشی زیادی از حوزه سیستم‌های مالی در به تسلط خود در خواهد آورد. به نظر می‌رسد مشکلات این فناوری به زودی حل شود و در آینده‌ای نه چندان دور، بخش زیادی از امور مالی جامعه از طریق بلاک چین مدیریت شود.
