چند سالی است که واژه‌ای جدید به محافل اقتصادی و بحث‌های روزمره اضافه شده است. بیت کوین پدیده‌ای است که در سال‌ها ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ یکی از مهمترین مباحث اقتصادی و حتی اجتماعی بود. افراد زیادی به سرمایه‌گذاری در این حوزه علاقه‌مند شدند در از طریق کیف پول‌ها و صرافی خرید بیت کوین را انجام دادند.
بیت کوین چیست؟
بیت کوین یک دارایی دیجیتال است که ارزش آن بر اساس سیستم عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. اگر بخواهیم بیت کوین را در یک جمله تعریف کنیم باید آن را یک دارایی غیرمتمرکز، دیجیتال و البته ارزان برای انجام مبادلات و تراکنش‌های مالی در سطح بین‌المللی معرفی کنیم.
منظور از غیرمتمرکز بودن عدم نظارت سازمان‌ها و افراد بر روی معاملات و مشخصات طرفین تراکنش است. یکی از مشکلات بزرگ مبادلات مالی نفوذ هکرها و کارکنان سازمان‌های دولتی و خصوصی به سیستم‌های پرداختی است. سوءاستفاده‌های مالی و اطلاعاتی، کلاهبرداری، سرقت‌های زنجیره‌ای و گسترده، نقض حریم خصوصی و … از جمله معایب سیستم‌های متمرکز است.
بیت کوین تلاش می‌کند تا با ارائه بستری غیرمتمرکز، فرصت انجام معاملات مالی با رعایت حریم خصوصی را به همه کاربران بدهد. امروزه کسب‌وکارها و پذیرندگان زیادی در سرتاسر جهان از این رمزارز برای دریافت هزینه محصولات و خدمات خود استفاده می‌کنند. با کمک این ارز دیجیتال می‌توان خریدهای اینترنتی یا حتی حضوری را به راحتی انجام داد؛ بودن آن که فروشنده مشخصات هویتی یا بانکی ما را در اختیار داشته باشد.
یکی دیگر از ویژگی‌های bitcoin، ارزان بودن تراکنش است. پرداخت کارمزد برای انجام مبادلات مالی یک امر طبیعی است اما بسیاری از سرویس‌های متمرکز امروزی، کارمزدهای قابل توجهی را از کاربران دریافت می‌کنند. اگر انتقال دارایی به صورت بین‌المللی و در حجم بالا باشد، احتمالا مبلغ کارمزد بسیار بیشتر خواهد شد. این موضوع باعث نارضایتی بسیاری از مردم شده است.
بیت کوین تلاش می‌کند تا مبلغ کارمزدها را تا حد زیادی کاهش دهد. در بلاک چین بیت کوین تمام اتفاقات به صورت خودکار انجام می‌شود و به دلیل نبود نیروی انسانی، هزینه‌ها تا حد قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند. البته پس از هجوم کاربران برای خرید بیت کوین و استفاده از این ارز دیجیتال برای پرداخت هزینه خرید کالا و خدمات مختلف، شبکه دچار ترافیک سنگینی شد و هزینه انجام تراکنش‌ها تا حدی افزایش یافت. با این وجود هنوز هم انجام تراکنش در شبکه بیت کوین ارزان‌تر از سرویس‌های متمرکز خواهد بود.
خرید و نگهداری از بیت کوین چگونه است؟
دنیای بیت کوین دنیایی سراسر کد است. مشخصات حقیقی یا حقوقی تاثیری در جابه‌جایی‌های مالی بیت کوین ندارد. آدرس کیف‌پول‌های مبدا و مقصد رشته کدهایی است که هیچ معنا و مفهوم خاصی ندارند. عبارت دسترسی به کیف‌پول و دارایی نیز ترکیبی از کلمات مختلف است. در نتیجه در هیچ پلتفرم اطلاعات حقیقی یا حقوقی کلید دسترسی به دارایی نخواهد. البته در سال‌های اخیر برخی از صرافی‌ها به خاطر فشار دولت‌های کشورها مجبور به دریافت اطلاعات هویتی کاربران شده‌اند اما همچنان کیف‌پول‌ها بدون احراز هویت به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
انتخاب کیف پول و صرافی خرید بیت کوین
به روش‌های متنوعی می‌توان نسبت به خرید بیت کوین اقدام کرد. کیف‌پول‌ها، صرافی‌های ایرانی، صرافی‌های خارجی و … از جمله بسترهایی هستند که می‌توان از طریق آن‌ها نسبت به خرید بیت کوین اقدام کرد. باید دقت داشت که بیت کوین یک دارایی دیجیتال است و رعایت موارد امنیتی و اصول نگهداری آن با دارایی‌های بانکی و رسمی تفاوت بسیار زیادی دارد.
صرافی خرید بیت کوین باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
امروزه در ایران چندین صرافی خرید بیت کوین راه‌اندازی شده است. صرافی‌های ایرانی امکان پرداخت هزینه‌های خرید را با ریال فراهم کرده‌اند. برخی از کاربران از طریق این صرافی‌ها بیت کوین خریداری کرده و سپس آن را به صرافی خارجی انتقال می‌دهند. برخی دیگر نیز سرمایه خود را در صرافی‌های ایرانی نگهداری می‌کنند. عده‌ای از کاربران که به کارت‌های اعتباری بین‌المللی دسترسی دارند، از همان ابتدا بیت کوین را از صرافی‌های خارج از کشور خریداری می‌کنند. در ادامه به بررسی معایب و مزیت‌های صرافی خرید بیت کوین در ایران و خارج از ایران می‌پردازیم.
صرافی‌های ایرانی
بزرگترین مزیت صرافی خرید بیت کوین ایرانی، پرداخت ریال در ازای خرید رمزارز است. همان طور که ذکر شد، افرادی که می‌خواهند دارایی ریالی خود را به ولت‌ها یا صرافی‌های خارجی انتقال بدهند هم باید در ابتدا از صرافی‌های ایرانی بیت کوین یا تتر یا سایر رمزارزها را خرید کنند. بسیاری از ایرانی‌ها به کارت‌های اعتباری یا حساب‌های بین‌المللی دسترسی ندارند.
از مزیت‌های دیگر صرافی ایرانی رابط کاربری آسان و فارسی است. علاوه بر این بسیاری از صرافی‌ها دارای تیم پشتیبانی‌های، بلاگ‌های آموزشی و سیستم پاسخگویی ۲۴ ساعته هستند. بنابراین دردسرها و چالش‌های کمتری در زمینه نگهداری و مدیریت دارایی به وجود خواهد آمد.
از معایب صرافی‌های ایرانی می‌توان به ارائه رمزارزهای کمتر نسبت به صرافی‌های خارجی، کارمزدهای گرانتر، سرعت کمتر مبادلات، امنیت سایبری کمتر و البته سرقت‌ها و کلاهبرداری‌ها اشاره کرد.
صرافی‌های خارجی
در حال حاضر صرافی‌های بسیار زیادی مثل بایننس (binance)، کوکوین (kucoin)، هوبی (huobi) و … وجود دارد که پلتفرم بسیار جامع و پیشرفته‌ای از انواع معاملات رمزارزی را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. مشکل اصلی این صرافی‌های برای کاربران ایرانی، عدم امکان واریز و برداشت مستقیم است. این صرافی‌ها از ریال و کارت‌های بانکی ایران پشتیبانی نمی‌کنند. به همین دلیل باید از طریق پلتفرم‌های ایرانی دارایی خود را از ریال به رمزارز یا دلار تبدیل کرده و سپس به صرافی خارجی ارسال کنیم.
یکی دیگر از معایب بزرگ صرافی خرید بیت کوین خارجی، تحریم کاربران ایرانی است. برخی از این صرافی‌ها از قوانین ایالات متحده آمریکا تبعیت کرده و دسترسی کاربران ایرانی به وب‌سایت را قطع کرده‌اند. ایرانی‌هایی که قصد سرمایه‌گذاری در این صرافی‌ها را دارند باید از سرویس‌های تغییر IP استفاده کنند. این کار چندان ساده نخواهد بود زیرا IP نباید دائما تغییر کند. تغییر مداوم سبب ایجاد شک خواهد شد. در این موارد صرافی ممکن است از کاربر اطلاعات هویتی معتبر (غیرایرانی) درخواست کند و در صورت عدم ارائه اطلاعات، دارایی‌ها بلوکه شود.
در کنار این معایب اما صرافی خرید بیت کوین خارجی مزایای بسیار زیادی دارد. این صرافی‌ها رابط کاربری جذاب و پیشرفته‌ای دارند و سرعت انجام معاملات در آن بسیار بالا است. از طرفی طیف وسیعی از رمزارزها در صرافی‌های بین‌المللی پشتیبانی می‌شوند. همچنین حالت‌های متفاوت معامله و سرمایه‌گذاری (فیوچرز، مارجین، استیکینگ و …) در این صرافی‌ها ارائه می‌شود. در نهایت این صرافی‌ها امکانات مختلفی مثل حد ضرر، فروش در مرز مقاومت و … را در دسترس کاربران قرار می‌دهند تا معاملات به صورت خودکار انجام شود. در نتیجه دست کاربران برای کسب درآمد و سرمایه‌گذاری باز است. علاوه بر این‌ها امنیت سایبری این صرافی‌ها نسبت به نمونه‌های ایرانی بیشتر است و موارد مثل کلاهبرداری و سوءاستفاده تیم مدیریتی و کارکنان کمتر دیده می‌شود.
انتخاب صرافی خرید بیت کوین به عهده سرمایه‌گذار است و نمی‌توان به طور قطع یک صرافی را به عنوان بهترین گزینه معرفی کرد. باید دقت داشت که اهداف سرمایه‌گذاری و برنامه خرید و فروش به چه صورت است. چیزی که می‌توان قاطعانه اعلام کرد پتانسیل بالای رمزارزها و بیت کوین برای پیشرفت در آینده است. به نظر می‌رسد در سال‌های آتی شاهد افزایش استفاده از این ارز دیجیتال برای پرداخت‌ها روزانه و پذیرش آن توسط فروشگاه‌ها و مراکز تجاری معتبر در ایران باشیم.
